Knaagkever (bonte)

Er zijn vele organismen die hout aantasten. Een van deze organismen is de zogenaamde bonte knaagkever, ook wel genoemd "grote houtworm" of "doodskloppertje".

Tot zeer recent was het zeer moeilijk om de aanwezigheid van de bonte knaagkever in hout vast te stellen. Tezamen met TNO heeft de NVPB onderzoek laten doen naar betere detectiemethoden, waardoor nauwkeuriger kan worden vastgesteld of, en in welke mate, de bonte knaagkever aanwezig is.

De bonte knaagkever is een donkerbruin diertje met geelachtige spikkels en is tussen 0,5 en 1 cm lang. Het diertje komt met name voor in loofhout (iepen, eiken en kastanjehout) en dan met name in de uiteinden en verbindingsstukken van de balken. Met name door schimmels aangetast hout is erg geliefd. Gezien de houtsoorten die de voorkeur hebben van het diertje, is het niet verwonderlijk dat met name monumenten erg te lijden hebben onder zijn aanwezigheid. Alleen in Friesland al is de schade die door de bonte knaagkever is aangericht, geraamd op 30 miljoen euro.

De volwassen kevers vliegen in de periode maart/juni uit het hout weg. In dat hout laten zij larven achter die voor de eigenlijke schade aan het hout zorgen. Deze larven boren zich een weg door het hout. U kunt zich voorstellen dat wanneer er voldoende larven in het hout zitten, of de aantasting lang genoeg duurt, de stevigheid van het hout verloren gaat en daarmee gevaarlijke situaties kunnen ontstaan.

Wanneer moet u alert zijn?
Wanneer u houten constructies heeft die enigszins vochtig zijn geworden of waar schimmels een kans hebben gekregen, dient u extra alert te zijn. Dit hout is namelijk aangetast en daardoor gemakkelijk toegankelijk voor de bonte knaagkever. Vooral in oude gebouwen die nooit verwarming hebben gehad en waar nu verwarming is aangelegd komt het plaagdier tot zijn recht. De onverwarmde gebouwen, die daardoor vochtig en muf waren, vormden een ideale voortplantingsomgeving voor schimmels. Door isolatie van deze gebouwen en het aanleggen van verwarming verbetert de leefomgeving en kan de bonte knaagkever er goed gedijen.

U kunt mogelijk ook zien wanneer hout is aangetast. Om te beginnen merkt u dat aan de kleine ronde gaatjes in het hout en de aanwezigheid van boormeel (zeer fijn houtzaagsel).

Wat kunt u zelf doen?
Zelf kunt u vrij weinig aan een houtaantasting doen. Vaak dient namelijk òf het hout vervangen te worden (zeker bij draagconstructies een ingrijpende zaak) òf dient een bestrijding te worden uitgevoerd. Hoewel de NVPB bij voorkeur geen chemische middelen gebruikt, is dat bij houtaantastingen tot nu toe de meest effectieve methode gebleken. Bestrijding door verhitting van het hout heeft wel effect, maar hoe effectief de bestrijding is, is nog niet duidelijk.

Deskundige hulp
Loopt het werkelijk de spuigaten uit en vormt de bonte knaagkever een ware plaag? Vraag dan een vakman om in te grijpen. Sommige middelen zijn zeer effectief, maar mogen alleen worden gebruikt door deskundigen die in het bezit zijn van een bewijs van deskundigheid. Een deskundig ongediertebestrijder herkent u aan het NVPB-logo. Dit logo betekent dat de betreffende onderneming is aangesloten bij de Nederlandse Vereniging van Plaagdiermanagement Bedrijven, een organisatie die al meer dan 25 jaar staat voor service, kwaliteit en, waar mogelijk, het gebruik van milieuvriendelijke producten. Zij bestrijden ook andere plaagdieren voor u met middelen die zijn toegelaten en die het milieu zo weinig mogelijk belasten.